Ridley Scott'ın Kayıp Dune: 40 yaşındaki bir senaryo açıklandı

Bu hafta, David Lynch'in Dune prömiyerinden bu yana kırk yıldır. Initially a box office flop, it's since cultivated a devoted cult following, standing in stark contrast to Denis Villeneuve's recent big-screen adaptation. Lynch's involvement followed Ridley Scott's departure from the project in 1981. Until now, details about Scott's seven-to-eight-month development period remained scarce. Thanks to T.D. Nguyen's discovery of a 133-page October 1980 draft by Rudy Wurlitzer (within the Coleman Luck archives), we now have unprecedented insight.

Scott, Frank Herbert'in uzun, sinematik olmayan senaryolarını miras aldı. Birkaç sahne seçti, ancak tam bir yeniden yazma için Wurlitzer'i görevlendirdi. Herbert ve Villeneuve'nin versiyonları gibi, iki bölümlü bir destan olarak tasarlandı. Wurlitzer, projeyi zorlayıcı olarak nitelendirerek, benzersiz bir duyarlılık enjekte ederken kitabın özünü yakalamayı amaçladıklarını belirtti. Scott daha sonra senaryo kalitesini doğruladı.

Several factors contributed to the project's collapse: Scott's personal grief, location disputes with producer Dino De Laurentiis, budget overruns, and the allure of Universal's Blade Runner project. En önemlisi, evrensel yönetici Thom Mount, Wurlitzer'in senaryosunun evrensel beğeni topladığını belirtti.

Uyarlama sinematik olarak kusurlu muydu, yoksa sadece çok karanlık ve politik olarak bir ana sürüm için yüklü müydü? Komut dosyasının ayrıntılı bir analizi bağımsız yargıya izin verir. Wurlitzer ve Scott bu makale için yorum yapmayı reddetti.

Daha koyu bir Paul atreides

Senaryo, Paul'ün kaderini ön plana çıkaran kıyamet ordularını tasvir eden bir rüya dizisi ile açılıyor. Scott'ın karakteristik görsel yoğunluğu, "kuşlar ve böcekler dönen bir hareket histeri haline gelir" gibi açıklamalarda belirgindir. The seven-year-old Paul, far from Timothée Chalamet's portrayal, undergoes a trial by pain, his Litany Against Fear intercut with Jessica's, showcasing their psychic bond. Yanan El Görüntüleri, Lynch'in versiyonunu, gerçekçi olmasa da yansıtıyor.

Pavlus'un sonraki eylemleri - sesle bir kılıç almak ve neredeyse Duncan Idaho'yu öldürmek - "vahşi masumiyetini" vurguluyor. Yapımcı Stephen Scarlata, Lynch'in yaklaşımının daha fazla gerginlik ve endişe yarattığını savunarak Lynch'in daha savunmasız tasviriyle bu iddialı Paul'ü karşılaştırıyor. Yetişkin Paul, Jason Momoa'nın tasvirini anımsatan Duncan, karakteristik mizah sergilerken, yakışıklı ve karizmatik bir usta kılıç ustası olarak tasvir ediliyor.

İmparatorun ölümü ve entrika

Çok önemli bir bükülme, bir kaya bahçesinde bahçıvan bir sahne sırasında ortaya çıkan imparatorun ölümünü içerir. Romandan yoksun olan bu katalizör, senaryo yazarı Ian Fried tarafından dramatik etkisi için övülüyor, ancak kaynak malzemeden ayrılmasını kabul ediyor. İmparatorun ölümü, mistik bir ortamdaki büyük evler tarafından tanık olur ve ölen İmparator bir ortamdan konuşur ve Duke Leto'ya Arrakis'e verilir. Lynch'in filminden ünlü bir çizgiyi yansıtan Baron Harkonnen ile yapılan çatışma ("Baharat'ı kontrol eden evreni kontrol eden") kuruldu.

Baharat mutasyona uğramış bir yaratık olan lonca navigatörü, Scott'ın daha sonraki çalışmalarını öngören çarpıcı bir yabancı varlık olarak görselleştirildi. Fried bunu Villeneuve'nin filmlerinde kaçırılan bir fırsat olarak vurgular. Atreides'in Arrakis'e gelişi, Bosch benzeri çiy koleksiyoncuları ve feodal geleneklere odaklanarak ortaçağ estetiğini sergiliyor. Liet Kynes, baharat hasatının neden olduğu ekolojik hasarı vurgulayarak Chani'yi tanıtıyor. Bir solucan saldırısıyla sonuçlanan ornitopter uçuşları, Blade Runner 'in distopik şehir manzaralarını yansıtıyor.

Areakeen'de şiddet ve kentsel çürüme

Areakeen, Cezayir Savaşı'ndan *esinlenerek, sade sınıf eşitsizliğine sahip squalid bir şehir olarak tasvir edilmektedir. Paul ve Duncan'ın yer aldığı bir bar dövüş sahnesi, Paul'un karakter yayını bozan Scarlata tarafından yersiz olarak kabul edilir. Bu sahne, bir Harkonnen ajanını başını kesen Stilgar ile bir karşılaşmaya yol açar. Jessica'nın meditasyon sahnesi gücünü vurgularken, susuz vatandaşları tasvir eden bir sahne sosyal eşitsizliği vurgular.

Dr. Yueh'in ihaneti, Duke Leto suikastı ve Paul ve Jessica'nın kaçışı, önceki uyarlamaların yoğunluğunu aşan grafik şiddet ile tasvir edilmektedir. Herbert ve De Laurentiis ile bir çekişme noktası olan Paul ve Jessica'nın ensest ilişkisinin olmaması dikkat çekicidir. Bu ihmale rağmen, Paul ve Jessica'nın bir kum kumulunda birlikte yattığını gösteren bir sahne, karmaşık dinamiklerine işaret ediyor.

Derin Çöl ve Fremen

Paul ve Jessica'nın çöl kaçışı yoğun, bir kaza inişi ve hayatta kalma mücadelesi sunuyor. Bir kum kurdu ile karşılaşmaları Villeneuve'nin uyarlamasını yansıtıyor. Senaryo, Paul'un vizyonları yaşadığı bir Fremen Spice den sahnesi ve Jodorowsky'nin tasarımını yansıtan yarasa benzeri bir avcı arayanla daha sonra bir savaş içeriyor. Yaşam suyunu içeren Fremen kabul töreni, Paul'un kabileye kabulü ile sonuçlanan mistik ve hatta erotik bir ritüel olarak tanımlanıyor. Senaryo, Herbert'in Scott'ın filminde istediği anahtar bir unsur olan bir kum kurdu yolculuğunun anlamıyla bitiyor.

Eleştirel bir analiz

Herbert'in karizmatik liderlerin tehlikelerine odaklanması, Villeneuve'nin uyarlamasının merkezinde yer alıyor, ancak Lynch'in çalışmalarında daha az belirgin. Wurlitzer'in senaryosu Paul'u daha acımasız ve hırslı bir figür olarak sunuyor ve suçlu karakterler iktidara yükselmesine yardımcı oluyor. Senaryodan, romandan önemli ölçüde ayrılan karanlık ve olgun tonu, stüdyo desteği eksikliğini açıklayabilir. Mark Bennett, sayısız sapmanın ve "sihir" e odaklanmanın muhtemelen kumul hayranlarını rahatsız edeceğini öne sürüyor.

Scott'ın vizyonunun mirası

H.R. Giger'in fallik bir kum kurdu ve iskeletlerden yapılmış mobilyalar da dahil olmak üzere tasarım çalışmaları vurgulanmaktadır. Vittorio Storaro'nun görüntü yönetmeni olarak katılımı not edildi. Senaryo'nun ekolojik kaygılara, siyasi entrika ve manevi unsurlara verdiği vurgu, Ian Fried tarafından övülüyor ve Lynch'in filmindeki manevi yönlere ve Villeneuve's'deki karizmatik liderliğin tehlikelerine odaklanıyor. Senaryanın ekolojik temaları, faşizmini ve toplumsal uyanışa duyulan ihtiyacı bugün alakalı olmaya devam ediyor, bu da gelecekteki bir uyarlamanın benzersiz yaklaşımından yararlanabileceğini düşündürmektedir.

IMGP